سومین نشست کمیسیون گردشگری اتاق تهران به منظور بررسی مسایل و مشکلات هتلداران برگزار شد. در این جلسه که با حضور نمایندگانی از تشکل‌های حوزه گردشگری برگزار ‌می‌شد، حاضران نسبت به تشدید فشار‌ها از ناحیه سازمان امور مالیاتی و سازمان تامین اجتماعی گلایه داشتند و البته پیشنهاداتی از قبیل مشارکت کمیسیون گردشگری اتاق تهران در ایجاد نظام آماری در این صنعت را مطرح کردند. در ابتدای این نشست، محسن مهرعلیزاده که ریاست کمیسیون گردشگری اتاق تهران را برعهده دارد اعلام کرد که در دوره دوم فعالیت کمیسیون‌ها، از تشکل‌ها و افراد مطلع در صنعت گردشگری بیش از گذشته دعوت می‌شود تا با حضور آنان مشکلات صنعت گردشگری مورد بررسی قرار گرفته و راهکارهایی برای رفع این مشکلات به نهادهای ذیربط ارائه شود.

ضرورت نیازسنجی در تعداد هتل‌ها

با ارائه این توضیح از سوی مهرعلیزاده، کمیسیون گردشگری، بررسی مسایل و مشکلات فعالان صنعت هتلداری را آغاز کرد. ابتدا علیرضا کاظمی‌وفا از اتحادیه هتلداران استان تهران با اشاره ضرورت نیازسنجی تعداد هتل‌ها در کشور گفت: هم‌اکنون 50 هتل در کشور در حال ساخت است و البته این ساخت‌وسازها در حالی صورت می‌گیرد که ‌پیش‌بینی ‌می‌شود اگر شرایط به همین منوال پیش برود، با افت تعداد گردشگر مواجه خواهیم شد.

کاظمی‌وفا افزود: تهران به عنوان یک شهر تجاری شناخته ‌می‌شود و به همین سبب معمولا هتل‌ها از سه‌شنبه تا جمعه شب در تهران خالی ‌می‌شوند. بنابراین مدیریت ظرفیت‌های موجود اقامتی نیز بسیار حائز اهمیت است. در عین حال، لازم است این بررسی صورت گیرد که چه هتل‌هایی قابلیت بهره‌برداری مضاعف دارند و چگونه ‌می‌توان از این ظرفیت‌ها بهره گرفت.

 او در بخش دیگری از سخنانش گفت: با وجود مراکز اقامتی قانونی، هم‌چنان برای ایجاد خانه‌های مسافر مجوز صادر ‌می‌شود که مشخص نیست به چه نهادی پاسخگو هستند.

 در ادامه این جلسه، محمد بنکدارنیا، از جامعه تورگردانان ایران به آثار اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها بر صنعت هتلداری اشاره کرد و افزود: افزایش هزینه‌ها به دلیل هدفمندسازی یارانه‌ها، هزینه‌های بیمه و مالیات و درصد اشغال هتل‌ها، توجیه‌پذیری فعالیت در صنعت هتلداری را کاهش داده است. در حال حاضر هتل‌ها در فصل‌های توریستی پر هستند و در سایر فصل‌ها خالی ‌می‌شوند.

بنکدارنیا سپس با اشاره به اینکه قیمت تور در ایران بالاست، افزود: پیشنهاد من این است که کمیسیون در مذاکره با هتلداران، از آنان بخواهد اطلاعاتی در مورد درصد اشغال هتل‌هایشان ارائه کنند تا در مورد اوقات غیرپیک هتل‌ها برنامه‌ریزی صورت گیرد. هتلداران ‌می‌توانند برای ایام غیرپیک تخفیفاتی قائل شوند تا گردشگران برای سفر به ایران و اقامت در هتل‌ها ترغیب شوند.

بحران اطلاعات در صنعت گردشگری

در ادامه این نشست، رقیه حاتمی‌پور از فعالان حوزه گردشگری با بیان اینکه صنعت گردشگری در ایران با بحران اطلاعات مواجه است، ادامه داد: در دنیا نیازهای مخاطبان دسته‌بندی شده و در مورد آنها مطالعه و برنامه‌ریزی صورت ‌می‌گیرد. در کشوری نظیر ترکیه، بازارهای متفاوتی طراحی شده است. برای مثال، در این کشور، به گردشگران از ایران و روسیه، خدماتی با قیمت‌های متفاوت ارائه ‌می‌شود.

 او گفت: اعطای زمین برای ساخت هتل، معافیت‌های مالیاتی و معافیت از دیون دولتی از جمله امتیازات اعطایی دولت ترکیه به فعالان حوزه هتلداری، جهت توسعه صنعت گردشگری در این کشور بوده که ضروری است ایران، از تجربیات این کشورها استفاده کند.

علیرضا خائف، نایب رییس کمیسیون گردشگری اتاق تهران هم گفت که مشکلات مطرح شده، صرفا مختص صنعت گردشگری نیست و همه صنایع اعم از سیمان و فولاد نیز به دلیل فقدان برنامه‌ریزی روبه ورشکستگی ‌می‌روند. این صنایع با مازاد تولید مواجه هستند؛ همان‌گونه که هتل‌ها در برخی فصول سال خالی از مسافر هستند. او با بیان اینکه گردشگری مساله‌ای اقتصادی- سیاسی برای کشور است، افزود: این صنعت با سود بانکی 28 درصد در ایران رشد نمی‌کند.

مجید حبیبی کرمانی از گروه هتل‌های هما نیز از ضرورت جلوگیری از ساخت و سازهای بی‌رویه هتل در مشهد سخن گفت و افزود: باید از طریق نیازسنجی مشخص شود درکدام مناطق به ساخت هتل نیاز داریم و در کدام مناطق این نیاز وجود ندارد.

سه مطالبه پیشنهادی از دولت

ناصر عندلیب، مدیر مرکز آموزش اتاق تهران با ارائه آماری از مراکز اقامتی در کشور گفت: در کشور ما 1240 هتل وجود دارد که 140 واحد از این هتل‌ها چهار یا پنج ستاره هستند. تعداد780 هتل آپارتمان و 1200 مهمانپذیر نیز وجود دارد و در عین حال، اقامتگاه‌های بوم‌گردی در حال گسترش است.

عندلیب ادامه داد: بررسی‌ها نشان ‌می‌دهد که 800 مرکز اقامتی جدید در دست ساخت است و 195 هزار نفر به صورت مستقیم و 500 هزار نفر به صورت غیرمستقیم در صنعت هتلداری شاغل هستند.

عندلیب سپس پیشنهاد کرد که کمیسیون سه مطالبه جدی از دولت داشته باشد و این مطالبات را این‌گونه شمرد: مطالبه نخست، ایجاد نظام آماری مرتبط با صنعت گردشگری است. مطالبه دیگر این باشد که برای توسعه و ساخت مراکز جدید اقامتی از طریق تشکل‌ها ظرفیت‌سنجی صورت گیرد و در نهایت استانداردسازی مراکز اقامتی مطالبه سوم کمیسیون گردشگری از دولت باشد.

محمد جهانگیری که به نمایندگی از انجمن خدمات ‌بین‌المللی سلامت ایران در این نشست حضور یافته بود، توصیه کرد که اتاق تهران روی ایجاد یک سیستم پشتیبان تصمیم‌گیری برای گردشگری پیش‌قدم شود و در این زمینه ‌سرمایه‌گذاری کند.

محمد امیرزاده، دیگر نایب‌رییس کمیسیون گردشگری اتاق تهران نیز با اشاره به اقبال گردشگران سلامت به ایران گفت که این گردشگران به دلیل برخی رویدادهای سیاسی از سفر به ایران پرهیز کردند. او تاکید کرد که توسعه گردشگری در ایران، مستلزم تغییر نگرش‌هاست.

ظرفیت‌های گردشگری داخلی فراموش نشود

روح الله میرشعبان که به نمایندگی از سازمان حج و زیارت در این نشست حضور داشت، با اشاره به اینکه مباحث مطرح شده، عمدتا معطوف به گردشگران خارجی بود، افزود: اکنون در حوزه گردشگری داخلی نیز ظرفیت‌های بسیاری وجود دارد. برای مثال در اغلب سازمان‌ها مبلغی را به عنوان کمک هزینه سفر در اختیار کارکنان خود قرار ‌می‌دهند و این مبالغ در موارد دیگری هزینه ‌می‌شود. حال آنکه ‌می‌توان برنامه سفر کارکنان دولت را برای مقاطعی که پیک کار هتل‌های نیست، طراحی کرد.

در همین حال، خائف تاکید کرد که بدون بهینه‌سازی تعطیلات پایان هفته، در زمینه توسعه گردشگری داخلی، توفیقی حاصل نمی‌شود.

حرمت‌اله رفیعی نیز که نماینده انجمن صنفی دفاتر گردشگری ایران در این نشست بود، گفت: هر دولتی که سرکار ‌می‌آید، با اقداماتی نظیر صدور مجوز برای ایجاد تشکل‌های موازی یا نرخ‌گذاری در صنعت گردشگری دخالت ‌می‌کند.

 او سپس از برخورد ممیزان مالیاتی با هتلداران گلایه کرد و گفت: ممیزان مالیاتی از مراجعه به هتل‌ها سرباز ‌می‌زنند و به هتلداران ‌می‌گویند، شما دفاتر را برای ما بیاورید تا بررسی کنیم.

سیدفرخ میرشاهزاده، کارشناس گردشگری نیز بر این عقیده بود که مسئولان تعریف درستی از گردشگری ندارند. او گفت: نظام نرخگذاری در این صنعت دچار نقص است و گویی دانش محاسبه قیمت تمام شده در کشور وجود ندارد.

 میرشاهزاده با بیان اینکه، هتل‌ها در جهان سه فاکتور اقامت، غذا و تفریح را دارا هستند، گفت: در ایران اما هتل به دو فاکتور اقامت و غذا محدود ‌می‌شود و حذف تفریحات، جاذبه هتل‌ها را نیز کمرنگ ‌می‌کند. در عین حال، مدام از ساخت هتل‌های 5 ستاره در ایران سخن به میان ‌می‌آید در حالی که مشتریان ما به دنبال هتل‌های سه ستاره هستند. این بدان معناست که نیازسنجی‌ها نیز دچار نقص است.

سروین‌سادات‌ سری از کمیسیون گردشگری کانون زنان بازرگان استان تهران نیز برای افزایش درصد اشغال هتل‌ها، برگزاری هفته‌های فرهنگی در فصل‌های کم مسافر را پیشنهاد کرد.

 در پایان این نشست، مهرعلیزاده کارگروهی را برای بررسی و «طراحی نظام پشتیبانی تصمیمات» در صنعت گردشگری و ایجاد نظام آماری مامور کرد تا نتیجه مطالعات به دولت یا مجلس ارائه شود. در عین حال، پس از بحث و بررسی مشکلات حوزه هتلداری، مقرر شد، کمیسیون طی نامه‌ای به سازمان امور مالیاتی، مشکلات فعالان حوزه گردشگری به ویژه موضوع علی‌الراس شدن مالیات‌های آنان را به این سازمان انعکاس دهد. همچنین بنابر پیشنهاد اعضای کمیسیون مقرر شد، در جلسات آتی از شهرداری تهران نیز برای بررسی تسهیلات احتمالی این نهاد به ‌سرمایه‌گذاران و نیز رفع مشکلات فعالان صنعت گردشگری در شهر تهران دعوت شود.